De recente bedreigingen van verschillende wetenschappers, politici, kunstenaars en opiniemakers maken duidelijk dat de manier waarop de Kamer van Koophandel omgaat met de persoonsgegevens van zelfstandigen niet langer houdbaar is. Onze vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vrije democratie staan hierdoor onder druk.

Wie zich als journalist, columnist, kunstenaar, of in een andere vorm mengt in het maatschappelijk debat kan vaak niet anders dan zich inschrijven als zelfstandige. Maar als je dit doet word je gedwongen er akkoord mee te gaan dat je persoonlijke adresgegevens van het ‘bedrijf’ openbaar worden gepubliceerd. Het online delen van deze gegevens - gevonden via de KvK - en het bezoeken van de huizen van politici, journalisten en columnisten is standaard onderdeel van intimidatiecampagnes geworden.

Zo plakten recentelijk nog volgers van het extreemrechtse twitteraccount ‘Vizier op Links’ intimiderende stickers op voordeuren van progressieve activisten, en werd de voordeur van een columnist naar aanleiding van haar steunbetuiging aan schrijfster Lale Gül geforceerd. Keer op keer blijkt het KvK-register de bron te zijn van deze ellende.

Al sinds het begin van het jaar ligt er een door een ruime kamermeerderheid aangenomen motie, van voormalig D66-Kamerlid Kees Verhoeven, om de Kamer van Koophandel ertoe te bewegen voortaan geen privégegevens meer te delen en te verkopen van ingeschrevenen die hebben aangeven dat niet te willen. [1] Ook de nieuwe Tweede Kamer lijkt hier werk van willen te gaan maken. Elke dag dat dit langer duurt lopen maatschappelijke veranderaars gevaar. Dat roept de vraag op waar de Hanke Bruins Slot, Minister van Binnenlandse Zaken, en Alexandra van Huffelen, Staatssecretaris Digitalisering, op wachten. 

Zij moeten zo snel mogelijk werk maken van het uitvoeren van deze motie en de Handelsregisterwet aanpassen. Dit is geen kwestie van politieke kleur, maar een kwestie van de pluriformiteit van een vrije democratie, persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.

Waarom is het belangrijk?

Het maatschappelijk debat is in 2021 in verregaande mate gepolariseerd. Wie uitgesproken meningen uit kan niet alleen rekenen op een vloedgolf aan haatberichten, maar ook op bedreigingen. Niet zelden worden familie en kinderen betrokken. Vrouwen en mensen van kleur zijn disproportioneel vaak doelwit. [2]

Volgens sociale media platformen zijn deze adresgegevens geen privé informatie, omdat ze al ergens anders staan gepubliceerd. De politie moedigt mensen aan om melding te doen, maar kan in de praktijk weinig betekenen en loopt achter de feiten aan.

De manier van werken van de Kamer van Koophandel is onhoudbaar. Eerdere kritiek op deze werkwijze is genegeerd, omdat betere privacybescherming zou kunnen leiden tot “administratieve lasten” of “economische schade”. [3] Het is onacceptabel dat de persoonlijke veiligheid van opiniemakers, kunstenaars, politici, journalisten en hun familie wisselgeld is voor de werkwijze van een bureaucratisch apparaat. 

[1] Bekijk hier de aangenomen motie om de Kamer van Koophandel te bewegen geen privé adressen te delen.

[2] Lees hier het onderzoek van de Groene Amsterdammer over online haat jegens vrouwen.

[3] Bekijk hier de kabinetsreactie op eerdere kritiek.